Różnice i podobieństwa między ,,Wspaniałym stuleciem", a historią - cz. II (ostatnia)

No hej, dzisiaj czeka Was dalszy ciąg różnic i podobieństw między ,,Wspaniałym stuleciem", a historią. Ostatni wpis poświęcony tej tematyce nacieszył się sporym zainteresowaniem, gdyż przeczytało go ponad 700 osób. Wcześniej opisywałam w większości bliskich Sulejmana. Teraz przyszła pora głównie na książęta. Zapraszam do przeczytania!
O Mustafie było już kilka słów, ale nie przedstawiłam jego kobiet. Syn Mahidevran uchodził za kochliwego, ponieważ często zapraszał do siebie różne nałożnice, co zresztą zostało przedstawione w serialu. We ,,Wspaniałym stuleciu" Mustafa miał łącznie siedem kobiet (Elif, Efsun, Fatmę, Helenę, Ayse, Rumeysę i Muhrunnisę). Z tą ostatnią był najbardziej związany, ale niestety - córka Barbarossy jest postacią wymyśloną. Bohaterkę wprowadzono do serialu po tym, jak aktorka wcielająca się w rolę Rumeysy zrezygnowała z roli, a następnie na krótki okres czasu zastąpiła ją inna odtwórczyni. Nie mniej jednak zmiana ta okazała się korzystna dla twórców produkcji, bo Mihrunnisa była kobietą o dość silnym charakterze, szczerze kochała i wspierała bliskich. Historycznie ulubienicą Mustafy była Rumeysa.
Rumeysa (zm. w 1604 roku) pochodziła z Bośni i Hercegowiny. Zanim przeszła na islam, nazywała się Nadia Frankos. Jej matka zajmowała się krawiectwem, a ojciec malarstwem. Kiedy miała 12 lat, trafiła do haremu księcia Mustafy i od razu przyciągnęła jego uwagę. Zyskała tytuł Haseki Sultan. Urodziła mężowi troje dzieci: sułtankę Mihrisah oraz Sah, a także syna o imieniu Mehmed, który po śmierci Mustafy został uduszony. Wówczas Rumeysa i Mahidevran przeniosły się do Bursy. Później zaś żona zmarłego księcia zamieszkała w Pałacu Cesarskim (Izmir). Była tam szanowana. Mówi się, że za życia jej męża, Rumeysy bał się cały harem. Nałożnice wolały z nią nie zadzierać.
Mustafa miał jeszcze córkę Nergissah, której matką była Ayse Hatun, tak, jak we ,,Wspaniałym stuleciu". Jedna z jego nałożnic wydała też na świat syna o imieniu Orhan.
W poprzedniej części zapomniałam napisać, że przyczyną śmierci Mustafy mógł być spisek Rustema Paszy. Zgodnie z pewną teorią, ówczesny wielki wezyr namówił księcia, by ten przybył do namiotu ojca. Mustafa przyjął propozycję Rustema. W tym samym czasie mąż Mihrimah powiedział sułtanowi, że jego syn planuje zorganizowanie buntu przeciwko Sulejmanowi. To bardzo przestraszyło padyszacha, więc postanowił on pozbyć się Mustafy. Po śmierci księcia w całym państwie panował niepokój. Janczarzy byli tak zbulwersowani, że zażądali usunięcia Rustema ze stanowiska wielkiego wezyra. Sułtan wykonał wolę wojska, ale po dwóch latach przywrócił swemu zięciowi ten tytuł. 

Mustafa przez wiele lat był uważany za przyszłego sułtana. Sulejman wydał nawet edykt, zgodnie z którym jego najstarszy syn miał przejąć władzę. Wszystko zmieniło się wtedy, kiedy Mehmed (1521-1543) stał się dojrzały i ,,zabrał" Mustafie Manisę, przez co starszy książę został odesłany do mającej mniejsze znaczenie Amasyi. Wielu poddanych nie było zadowolonych z decyzji Sulejmana, ale sułtan przyznał, że chciał w ten sposób nauczyć Mustafę rządzić krajem, a jego sandżak obejmował wschodnie wybrzeże Imperium Osmańskiego, dzięki czemu książę mógł nabyć doświadczenie. Te słowa znacznie uspokoiły poddanych.
Prawdopodobnie Mustafa miał dobre relacje zarówno z Mehmedem (który często czerpał inspiracje ze swojego brata), jak i resztą rodzeństwa. Najstarszy syn Roksolany nie pożył długo, a na temat jego śmierci istnieją różne teorie. Mógł umrzeć z przyczyn naturalnych, ale dopuszcza się też przypuszczenie, że zachorował na czarną ospę. Według legendy Mahidevran wysłała psychicznie chorą nałożnicę do alkowy księcia. Kobieta była Austriaczką zakochaną w Mehmedzie, lecz ten wybrał Esmahan. Melanie (bo tak brzmiało imię niewolnicy) skorzystała jednak z nieobecności rywalki i wdarła się do komnaty księcia. Urzekła go swym tańcem, po czym razem spędzili upojną noc. Nad ranem Melanie otruła Mehmeda. Gdy zdała sobie sprawę co zrobiła, wyskoczyła przez okno.
Mehmed był zdolnym księciem. Z powodzeniem władał Manisą przez dwa lata, a w roku 1537 przeprowadził szereg udanych operacji wojskowych na Węgrzech, czym jeszcze bardziej zaskarbił sobie uznanie sułtana. Po śmierci początkowo został pochowany w meczecie Bajazyda, ale później jego ciało przeniesiono do kompleksu meczetowego o nazwie Sehzade. Ostatnim miejscem spoczynku księcia okazało się turbe wybudowane na zlecenie Sulejmana przez słynnego architekta Sinana. Przed budowlą postawiono także tron, aby upamiętnić Mehmeda.
Prawowitą żoną Mehmeda była Esmahan, córka sułtanki Sah i wielkiego wezyra Lutfiego Paszy. Małżeństwo doczekało się dwojga dzieci - Humasah oraz Yusufa. Córka sułtańskiej rodziny zmarła, mając 52 lata. Młody książę zaś został otruty przez służącą Murata, syna sułtana Selima II Pijaka.

Selim II Pijak (1524-1574) był drugim synem Hurrem i Sulejmana. Prawdopodobnie nie grzeszył urodą, miał problemy z nadwagą. Rozpoczął erę słabych militarnie oraz politycznie sułtanów. Nie bez powodu nadano mu przydomek ,,Pijak". Był on najmniej zdolnym kandydatem do tronu. Nałogowo spożywał alkohol i opium. Za jego rządów Imperium Osmańskie zachowało swoją potęgę jedynie dzięki Sokollu Mehmedowi Paszy. Dla państwa tureckiego wrogami były: Persja, Wenecja,Węgry i Carstwo Ruskie. Wielki wezyr podpisał z nimi traktaty pokojowe, przez co nie dochodziło do wojen. Opanowanie Cypru w roku 1570 spowodowało powstanie tzw. Ligi Świętej, czyli zrzeszenia państw nieprzyjaznych dla Imperium Osmańskiego. 7 października 1571 wojska tureckie poniosły klęskę pod Lepanto. Po rychłym rozpadzie koalicji chrześcijańskiej (dzięki staraniom Sokollu) odbudowano flotę osmańską i odzyskano Tunis. Selim II zmarł w roku 1574. Mówi się, że przyczyną jego śmierci było uderzenie głową o podłogę, podczas gdy pod wpływem alkoholu gonił nałożnicę w hammamie.

Oprócz Sokollu Mehmeda Paszy, duże wpływy posiadała prawowita żona Selima II, czyli Nurbanu (1525-1583). Pełniła ona funkcję regentki. Była pierwszą niewolnicą w historii, która została Valide Sultan. Jej syn, Murat przejął władzę w 1574 roku. Nurbanu nazywała się Cecilia Venier-Baffo i pochodziła ze szlacheckiej rodziny weneckiej. Nie wyklucza się jednak, że była hiszpańską Żydówką, którą nazwano Rachel Olivia de Nasi.
Trafiła do haremu Selima, kiedy miała 12 lat. Po przejściu na islam książę nadał jej imię Nurbanu (,,pani światła"), a Hurrem - Afife (,,sprawiedliwa"). We ,,Wspaniałym stuleciu" Roksolana uważała swoją synową za wroga, ale historycznie obie panie miały bardzo dobre relacje. Nurbanu służyła ukochanej Sulejmana. Hurrem zaś pomagała jej zdobyć serce Selima. Według historyków Wenecjanka była urodziwa.
Mówi się, że uratowała życie własnemu synowi. W Imperium Osmańskim panował okrutny zwyczaj bratobójstwa (wprowadzonego przez sułtana Mehmeda II Zdobywcę). Kiedy umarł Selim II Pijak, Nurbanu zataiła jego śmierć, by jej wrogowie nie chcieli posadzić na tronie innego księcia niż Murata. Kazała synowi natychmiast przybyć do stolicy. Gdy już tam dotarł, sułtanka ujawniła śmierć męża i zorganizowała ceremonię koronacji księcia. Murat został nowym władcą, a ona zyskała jeszcze większą władzę.
Kobieta cieszyła się poważaniem wśród janczarów. Tego samego nie można powiedzieć o Genueńczykach. Istnieje teoria mówiąca, że sułtanka została otruta przez jednego z genueńskich agentów. Nurbanu korespondowała z Katarzyną Medycejską (królową Francji), co miało mówić, iż nigdy nie zapomniała o swoim weneckim pochodzeniu.
Dodatkową ciekawostką jest przypuszczenie, że Nurbanu miała romans z haremowym agą. Podobno była znana z umiejętności kokietowania służących. 

Mówi się, że siostra Selima II, Mihrimah nienawidziła Nurbanu. Jako Valide Sultan, wysyłała swojemu bratu nałożnice do alkowy, by osłabić pozycję rywalki. Księciu Muratowi zaś podarowała niewolnicę o imieniu Safiye, która prawdopodobnie również pochodziła z Wenecji (tak jak Nurbanu) i przed przejściem na islam nazywała się Sofia Baffo. Nałożnica Murata była oddaną służką Mihrimah, pomagała jej pozbyć się Nurbanu. Istnieje nawet teoria mówiąca, że Safiye zabiła żonę Selima II.
Sułtan Selim II, oprócz Nurbanu, bardzo cenił i najpewniej kochał swoją nałożnicę Selimiye. Samo imię kobiety może świadczyć o miłości, jaką była darzona przez padyszacha. Niewolnica awansowała na sułtankę, gdy urodziła sułtanowi syna, którego nazwano Abdullah. Selimiye pochodziła z Włoch i podobnie jak inne nałożnice, została podarowana Selimowi przez Mihrimah.

Hurrem i Sulejman wspierali Mehmeda. Po jego śmierci sułtan pragnął, by to Selim zasiadł na tronie. Roksolana zaś kibicowała Bajazydowi (1525-1561). Był on gubernatorem Anatolii, ale podczas wyprawy wojennej powierzono mu Edirne, stolicę Rumelii. W czasie owej wojny stracono Mustafę, a nieco później oszust podszywający się pod zmarłego księcia wywołał bunt przeciwko Sulejmanowi. Sułtan kazał Bajazydowi zaprowadzić porządki w Rumelii. Ostatecznie wszystkim zajął się Rustem Pasza, przez co władca uznał, że jego syn działał zbyt powoli.
Po Anatolii i Edirne, księciu powierzono Kutahyę. Selim zaś pozostawał gubernatorem Manisy. Obie prowincje leżały w podobnych odległościach od Stambułu. Rywalizacja między braćmi była na tyle widoczna, że Sulejman odesłał ich do bardziej dalekich sandżaków. Bajazyd miał objąć we władanie Amasyę, a Selim - Konyę. Starszy książę wysłuchał rozkazu ojca, ale ulubieniec Hurrem dopiero po wahaniach zajechał do nowej prowincji. Bajazyd nie chciał rządzić Amasyą, gdyż wcześniej mieszkał tam posądzony o zdradę Mustafa. Gubernator Kutahyi uznał decyzję ojca za zniewagę.
Nieco późnej, dnia 29 maja 1559 roku odbyła się bitwa między braćmi. Sulejman był rozzłoszczony tym, że Bajazyd początkowo ignorował jego rozkaz i na dodatek wezwał Selima do pojedynku. Z tego powodu władca wspomógł starszego księcia, dając mu więcej wojska.  Po przegranej bitwie, młodszy następca udał się na dwór szacha Tahmaspa. Choć władca Persji przywitał go w życzliwy sposób, nieco później uwięził swojego gościa z inicjatywy Sulejmana. Zarówno sułtan, jak i Selim słali posłów, by przekonać szacha do stracenia Bajazyda. Wyrok wykonano 25 września 1561 roku.
Prawowitą żoną Bajazyda była Fatma, która dała mu aż dziewięcioro dzieci (sułtanki: Mihrumah, Ayse, Hatice i Hanzade oraz książęta: Orhan, Osman, Mahmud, Mehmed, Abdullah). We ,,Wspaniałym stuleciu" kobiecie Bajazyda podmieniono imię; nazywała się Rana. Syn Sulejmana nie miał nic wspólnego z Defne, gdyż jest ona postacią fikcyjną. Nie zawarł również związku małżeńskiego z żadną córką sułtanki Hatice.

Cihangir (1531-1553) był najmłodszym synem Roksolany i Sulejmana. Przez całe dzieciństwo cierpiał z powodu swej choroby i w późniejszym wieku był przez nią garbaty. Prawdopodobnie dzięki temu pozostawał ulubionym dzieckiem rodziców, a Hurrem, by się nim zajmować, nie musiała wyjeżdżać do prowincji któregoś z jej synów, przez co wpływy ognistowłosej sułtanki rosły na niewyobrażalną skalę. Cihangir był bardzo inteligentnym i dobrze wykształconym księciem. Łączyły go silne więzy z Mustafą. Prawdopodobnie zmarł z rozpaczy po ukochanym bracie. Syna Roksolany pochowano w meczecie Sehzade, czyli tam, gdzie przez jakiś czas spoczywał Mehmed.
Cihangir nie miał dzieci. Jeśli zaś chodzi o nałożnice to istnieje pewna legenda. Wielką miłością księcia była Nar - piękna niewiasta, którą otrzymał od matki w dniu swych 20. urodzin. Od pierwszej spędzonej z nią nocy Cihangir nie widział świata poza nałożnicą. Co więcej, kiedy haremowy aga oskarżył Nar o kradzież kolii Hurrem, rozwścieczona tą informacją sułtanka rozkazała uwięzić piękną niewolnicę w lochu, a następnie ściąć. Cihangir, gdy się o tym dowiedział, dzięki swojemu jubilerskiemu talentowi, perfekcyjnie podrobił kolię Hurrem i oddał ją matce w dniu, kiedy nałożnica miała zostać ścięta. Wytłumaczył wtedy, że znalazł biżuterię, spacerując po ogrodzie.
Cihangir pisał do Nar wiele listów, a ona nie do końca zdawała sobie sprawę z uczuć księcia, gdyż ten był zamknięty w sobie. Pewnego dnia otrzymała pismo, które zawierało wyznanie miłosne księcia do niej. Od tej pory zaczęła się ich wielka miłość. Podobno nie chciał już innych nałożnic i wzywał tylko Nar. Jeżeli prawdopodobieństwo, iż książę miał syna Musę/Mustafę, jest prawdziwe, to mówi się, że to właśnie ukochana Cihangira była matką. Kobieta zmarła ok. 2 miesiące przed synem Hurrrem. Przyczyną śmierci była na ospa. Roksolana wzięła udział w pogrzebie. Z kolei książę ponoć odnalazł prawdziwą kolię matki i włożył ją do grobu Nar.

Rozważając, kto jest postacią fikcyjną lub prawdziwą, zapewne wiele osób pominęło służących występujących w serialu. Wiadomo przecież, że nie istniał żaden Sumbul Aga czy też Seker Aga. Cała pałacowa służba została wymyślona na potrzeby ,,Wspaniałego stulecia". Wyjątek stanowi jedynie Afife Hatun. Historycznie była ona mamką (czyli kobietą, która karmi obce dziecko mlekiem) Sulejmana. Jej wątek w serialu zgadza się więc z rzeczywistością. Co ciekawsze, miała ona syna, Yahyę Efendiego, który z zawodu był medykiem - to kolejny fakt niepominięty we ,,Wspaniałym stuleciu".

Raziye była córką Sulejmana i Mahidevran. Data jej narodzin pozostaje zagadką, ponieważ waha się między 1514, a 1524 rokiem. Jeżeli sułtanka przyszła na świat w latach 1520-1524, oznacza to, że sułtan sypiał z Mahidevran już po poznaniu Hurrem. Imię Raziye oznaczało beztroskę. Ponoć była piękną i spokojną dziewczyną, podobnie, jak jej matka. Odbierała wszelkie pozytywne komentarze swojej siostrze. Mihrimah za to piastowała miejsce ulubionej córki Sulejmana. Raziye zaś była bardzo kochana przez babkę, Ayse Hafsę. Mężem sułtanki okazał się Yahya Bey, sługa księcia Mustafy i poeta. Prawdopodobnie małżeństwo to należało do udanych. Para doczekała się dwóch córek - Elif oraz Safiye (nie chodzi tu o żonę sułtana Murata). Data śmierci Raziye również pozostaje niepewna. Szacuje się ją na 1571-1580 rok. Podobno Sulejman zabronił Mahidevran kontaktów z Raziye. Matka Mustafy odzyskała je dopiero po śmierci sułtana.

Sulejman otaczał się zdolnymi politykami. Przykład tu stanowi Hizir Hajraddin nazywany Barbarossą, czy też Kapudanem Paszą. Był on admirałem floty wojennej uznawanym za najsłynniejszego pirata, jaki kiedykolwiek grasował na Morzu Śródziemnym. Atakując hiszpańskie posiadłości, złupił: Milianę, Medeę, Tenes i Tlemcen. Służył nie tylko Sulejmanowi, ale także jego ojcowi. Za życia Selima I Groźnego Barbarossa zdobył Algier. Po śmierci męża Ayse Hafsy, Hizir Hajraddin przyłączył do Imperium Osmańskiego Koron, Patras i Tunis. Choć poniósł porażkę w walce z Andrea Dorią (1537), jego łupem padły później weneckie miasta (Napulia i Malvasia). Zaatakował też posiadłości na Morzu Egejskim. Opanował: Skiros, Patmos, Eginę, Ios oraz Paros. W 1538 roku Andrea Doria próbował pokonać flotę Barbarossy w pobliżu Prevezy, ale tym razem przegrał z Hizir Hajraddinem.